Op de bank voor het gemeentehuis zat een man. Ik had hem eerst niet opgemerkt. Hij droeg een brilletje en oud grijs pak en rookte een sigaartje. Hij wenkte me toen ik voorbij ging. Omdat ik in gedachten verzonken was, sloeg ik er geen acht op, maar hij riep. “Alaiiin” en dan kort en hard: “Alain”.
Toen herkende ik hem als een heel vriendelijke klant van de bank waar ik vroeger werkte. Zijn naam schoot me niet direct te binnen. “Kom eens” zei hij, terwijl hij een gebaar maakte dat ik naast hem moest komen zitten.
Wat is dat allemaal met die banken? Waarom krijg ik nog zo weinig intrest?”
Hij was kennelijk kwaad dat hij zo weinig rente op zijn spaargeld kreeg. “Dat is mijn schuld niet he man” repliceerde ik. “Dat is sinds dat gij niet meer op de bank werkt, dat die intrest zo gezakt is. Weet je nog de jaren dat we 10 en 11 % kregen! Nu krijgen we nog twintig centiemen.” jammerde hij. ”Ik heb er helaas niets mee te maken” antwoordde ik. “Dat komt o.a. door mijnheer Mario Draghi, de voorzitter van de centrale bank. Er wordt te weinig geïnvesteerd en er is te veel geld in omloop” reageerde ik als een volleerd professor economie.
Zal de rente dalen of stijgen in de toekomst?
De rente op het klassieke gereglementeerde spaarboekje is inderdaad de laatste maanden zo hard gekelderd dat renteboekjes vandaag nog amper iets opbrengen. De laatste vijf jaar daalde de rente op spaarrekeningen constant. Bij de grootbanken, die nog steeds het meeste spaargeld in handen hebben, is de basisrentevoet van de spaarrekeningen gezakt tot 0,10 procent, plus 0,10 procent getrouwheidspremie.
Desondanks staat er op de spaarboekjes een recordbedrag van meer dan 260 miljard euro! Toch ben ik er zeker van dat de kans groot is dat de spaarrente nog verder zal dalen. Waarschijnlijk zelfs tot het allerdiepste dieptepunt; het wettelijke minimum.
Dit wettelijk minimum is in ons land bij Koninklijk Besluit vastgelegd op een jaarlijkse totale rente van 0,11%. De rente mag dus in ons land nooit lager zijn dan 0,11 percent en ze is opgebouwd uit twee delen:
- De minimum basisrente is 0,01%
- en de minimum getrouwheidspremie is 0,10%.
Volgens mij ziet het er naar uit dat we effectief zo ver de rente zien dalen.
Wij zullen echter “gelukkig” nooit een negatieve rente kennen. Dit in tegenstelling met andere Europese landen die wel negatieve rentes kennen en waarbij je dus moet betalen om te kunnen sparen.
Waarom is de rente zo laag?
Sinds 2011 heeft de Europese Centrale Bank, de ECB, net zoals in Amerika, de rente die banken moeten betalen om geld te lenen van de ECB, op geregelde tijdstippen laten dalen.
Door de rente te laten dalen wilde de Europese Centrale Bank de economie weer aanzwengelen en investeringen promoten om zo het economisch herstel de kans te bieden zich te ontwikkelen. Door een lage rente stimuleerde de ECB de bedrijven en de consumenten om geld uit te geven. Meer nog, door een lage rente wilde ze sparen ontraden en de mensen in Europa aanzetten om meer te consumeren.
Op dit moment bedraagt de basisrente die banken moeten betalen aan de ECB slechts 0,05 procent. Als de banken bij de ECB kunnen lenen aan 0,05% waarom zouden ze dan aan particulieren meer gaan betalen? Daarom doen de banken maar weinig moeite om uw spaargeld binnen te halen.
Ondanks dat de rente die de ECB aanrekende steeds maar daalde, bleef de Europese economie overal in Europa de voorbije jaren, zelfs ook in 2014 aanmodderen en kwam de motor van de economische activiteit niet op gang. Erger nog, de economische groei in de eurozone viel eind vorig jaar terug naar het laagste peil in anderhalf jaar. Een krimp begin 2015 was zelfs is niet onwaarschijnlijk, stelde het onderzoeksbureau Markit.
Omdat een situatie van deflatie of van blijvende economische stagnatie in Europa grote gevolgen zou hebben voor onze levensstandaard, nam de ECB nog drastischere maatregelen.
Lapmiddel of wondermiddel?
Op 22 januari 2015 besliste ECB-voorzitter Mario Draghi om over te gaan tot het opkopen van obligaties. Vanaf maart 2015 zou de ECB maandelijks ongeveer 60 miljard euro waardepapier overkopen, zowel van overheden als van de privé-sector. Het opkoopprogramma loopt tot eind september 2016. Het totale inkoopprogramma zal alleszins minstens 1.140 miljard euro bedragen. Om dit te kunnen verwezenlijken moest er wel geld bijgedrukt worden. https://www.youtube.com/watch?v=lMjpy489QlM
Door het inzetten van deze zogenoemde bazooka wilde de ECB hiermee een deflatie (een daling van de prijzen) tegen gaan en een inflatie tot 2 procent pushen. Omdat de euro goedkoper zou worden, zou de Europese economie een boost krijgen en herpakken. Want, zo berekenden de economen, als we er niet in slagen om opnieuw aan te knopen bij een reële groei 2% dan is onze welvaartsstaat met zijn talloze soorten uitkeringen onhoudbaar.
We zijn nu vijf maanden verder en we zien links en rechts de eerste tekenen van een broos economisch herstel. Door de toename van de geldhoeveelheid is de euro, tegenover de drie belangrijkste munten in de wereld, reeds sterk in waarde gedaald. Helaas daalde daarbij ook de rente!
De ingreep van de ECB is dus wel positief voor de bedrijven die goedkoop geld kunnen lenen om te investeren. Ook wie een woonlening aangaat of zijn huidige hypotheek herfinanciert, profiteert hier volop van. Ook voor de Belgische schatkist is een lage rente goed nieuws. Ons land spaart honderden miljoenen uit aan rentelasten en dat is positief voor de begroting.
Maar het opkoopprogramma van de ECB is te betreuren voor alle spaarders, want daardoor brengt een spaarboekje, waar ook in Europa, nog amper iets op!
Spreuk van de week:
Als mannen geld krijgen, doen ze domme dingen.