De zwarte lijst van de CKP.

Om iets na negen uur werd er vrijdagavond gebeld.

“Dat is Tina”, zei mijn vrouw.

Het was inderdaad Tina terug.

Tina was tot voor kort bij ons met dienstencheques komen poetsen.

Zij en Bert waren sinds begin vorig jaar uit elkaar. (zie blog “desolidarisatie”.) Het was de notaris die, in onderling overleg, alles verdeelde. Wellicht had hij over het hoofd gezien (of wist hij niet)  dat hij aan de bank waar er op hun beide namen een autofinanciering liep, een desolidarisatie had moeten vragen.Op het ogenblik dat Bert zijn lening niet meer betaalt, meldt de bank dit aan  de Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank (in ’t kort CKP), de zogenaamde “zwarte lijst”. Deze registreren zowel Bert en Tina als wanbetalers.

Tijdens haar vorig bezoek had ik Tina gezegd dat ze geen nieuw krediet – hoe klein ook – zou kunnen aangaan omdat ze ook de CKP stond.

Had ze vorige keer niet goed geluisterd? Had ze me niet begrepen…maar ze kwam terug om wat meer informatie vragen over de zwarte lijst.

De banken mogen aan geficheerde personen bij wet geen lening op afbetaling toekennen. Enkel als je eigendom hebt, is er een kleine mogelijkheid om een krediet te krijgen.

Maar dat is Tina niet gegund, ze heeft helaas geen eigen appartement of huis. Ofwel zal Tina geen nieuw salon kunnen kopen, ofwel zal ze de schulden die haar ex-vriend Bert heeft gemaakt moeten betalen en dan nog zal het salon op zich laten wachten…

De wet op het consumentenkrediet.

Dat consumenten hun kredieten niet kunnen afbetalen, is eigenlijk niets bijzonders. Het overkwam vorig jaar meer dan 48.000 mensen !

Sinds het in voege treden van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet werd deze wet al verschillende keren grondig gewijzigd en aangepast.

Sinds 1 september 2004 trad o.a. de wijziging van de wet van 10 augustus 2001 op het consumentenkrediet in voege. Vanaf dan verzamelt de Kredietcentrale

(CKP) van de Nationale Bank van België (NBB) alle gegevens van particulieren met consumenten- en/of hypothecaire kredieten.

De laatste wijziging dateert van 1 april 2015.

Op die manier wil de overheid een overmatige schuldenlast vermijden.

Kredietgevers zijn verplicht om de gegevens van natuurlijke personen die voor privé-doeleinden een krediet aangaan te melden aan deze Centrale.

Elke kredietgever is ook verplicht om de wanbetalingen die voortvloeien uit die kredietovereenkomsten mee te delen.

Dat gebeurt niet ongemerkt want ook de kredietnemer wordt door de NBB verwittigd met een schrijven dat hij achterstand heeft en geregistreerd wordt.

De Centrale voor Kredieten aan Particulieren bestaat uit twee luiken: een positief en een negatief.

Het positieve luik bevat de gegevens van alle lopende overeenkomsten van consumentenkredieten en hypothecaire kredieten die in België werden toegekend.

Een en ander kan je zelf ook terugvinden op de website van de NBB.

Op de positieve lijst stonden eind vorig jaar de gegevens van 11.325.704 leningen ingeschreven. Eind 2014 hadden er 6.229.497 personen minstens één krediet lopen. Het ging om 2.847.054 hypothecaire woonleningen en 8.478.650 consumentenkredieten. Samen ontleenden ze 11,3 miljard euro.

Op het negatieve luik, dat in de volksmond bekend staat als “de zwarte lijst’, staan alle wanbetalers.

Bij de Centrale voor Kredieten aan Particulieren stonden eind januari 2015 maar liefst 351.545 Belgen achter met de afbetaling van minstens één lening.

Dat is 5,6% van alle kredietnemers. Dat wil zeggen dat één op 18 kredietnemers een achterstand heeft. Nooit was dit aantal zo hoog !

Vorig jaar kwamen er 48.000 nieuwe wanbetalers bij!

Sommige mensen hebben achterstand op meerdere kredieten want in totaal ging het volgens de NBB om 524.687 contracten. Daarvan hadden 34.042 hypotheekleningen en 490.645 consumentenkredieten een achterstand. In euro uitgedrukt bedraagt de gezamenlijke achterstand 3,1 miljard euro, een stijging met bijna 5 % ten opzichte van 2013 en een stijging met 67 % tegenover 2008. Veel consumenten gaan veel te lichtzinnig een krediet aan. Bij de leningen op afbetaling staan reeds 35,1% van de ontleners op het einde van het eerste jaar na het toekennen van het krediet, minstens drie maanden achter. Voor de hypothecaire kredieten heeft reeds 26,5% van de kredietnemers binnen het jaar aanzienlijke betalingsachterstanden. (Bron NBB)

Wanneer word je geregistreerd ?

• voor de verkopen op afbetaling, de leningen op afbetaling en de financieringshuren:
  • wanneer één vervallen termijnbedrag gedurende drie maanden niet of onvolledig is betaald,
  • wanneer drie termijnbedragen op hun vervaldag niet of onvolledig zijn betaald,
  • wanneer de nog te vervallen termijnbedragen onmiddellijk opeisbaar geworden zijn
• voor de kredietopeningen:
  • wanneer een bedrag aan kapitaal en/of totale kosten komt te vervallen en dit niet of onvolledig werd terugbetaald binnen een termijn van drie maanden
  • wanneer het kapitaal volledig opeisbaar is geworden en het verschuldigde bedrag niet of onvolledig werd terugbetaald,
  • wanneer het totaal terug te betalen bedrag niet werd terugbetaald binnen de maand na het verstrijken van de nulstellingstermijn
• voor de hypothecaire kredieten:
  • wanneer een verschuldigd bedrag niet of onvolledig is betaald binnen drie maanden na de vervaldag,
  • of wanneer een verschuldigd bedrag niet of onvolledig is betaald binnen één maand na de ingebrekestelling via een aangetekend schrijven.

Hoe geraak ik van de zwarte lijst ?

Dat was de vraag die Tina mij kwam stellen.

Mijn antwoord was simpel: door te betalen en door dan nog een jaar te wachten.

Natuurlijk sneller gezegd dan gedaan, maar het is de enige oplossing!

Want als je niet betaalt, blijf je maximum tien jaar op de zwarte lijst staan. Zolang kan je geen lening meer aangaan. Tenzij je de schuld hebt “geregulariseerd”. Dit wil zeggen dat je de achterstallige betalingen hebt afgelost, inclusief de vervallen en niet betaalde interesten en kosten, nalatigheidinterest, straffen en schadevergoedingen). De kredietgever is verplicht om deze regularisatie mee te delen aan de Kredietcentrale. Dan zakt de termijn dat je geen krediet meer kan aangaan tot 1 jaar. Dit laatste geldt ook voor gefailleerden die nadien verschoonbaar werden verklaard door de rechter.

Als je echter geen geld op je spaarrekening hebt zoals Tina, schud dan de schaamte van je af, slik je trots in en stap naar je ouders of familie. Vraag hen of ze je niet kunnen helpen. Soms breekt de nood de wet.

Spreuk van de week:

Oude schulden vereffen je niet door er nieuwe te maken.